Bãi đỗ xe tự động ở Việt Nam: “Giải khát” tình trạng thiếu chỗ đỗ xe trầm trọng

Bãi đỗ xe tự động ở Việt Nam đang trở thành giải pháp quan trọng trong bối cảnh nhu cầu đỗ xe tại các đô thị lớn ngày càng tăng cao. Theo Viện Chiến lược phát triển giao thông vận tải, số lượng phương tiện ở Hà Nội đang tăng với tốc độ chóng mặt, khoảng 10-15% mỗi năm. Dự kiến đến năm 2020, thủ đô sẽ có khoảng 1.178 điểm trông giữ xe với tổng diện tích 42 ha. Tuy nhiên, con số này chỉ đáp ứng được 8-10% nhu cầu đỗ xe thực tế của thành phố, cho thấy tình trạng thiếu chỗ đỗ xe đang ở mức báo động.

Tầm quan trọng của bãi đỗ xe tự động ở Việt Nam

Bối cảnh hiện tại 

Tình trạng giao thông và nhu cầu đỗ xe tại các đô thị lớn:  

Ùn tắc giao thông đã trở thành vấn nạn nhức nhối tại các đô thị lớn của Việt Nam. Hà Nội và TP.HCM thường xuyên chứng kiến cảnh tắc đường nghiêm trọng, đặc biệt vào giờ cao điểm. Nguyên nhân chính là do số lượng phương tiện cá nhân tăng nhanh chóng, trong khi hạ tầng giao thông phát triển không kịp.

Tính đến tháng 2/2023, số lượng phương tiện đã tăng lên 7.860.151, trong đó có 1.073.518 ôtô, 6.602.162 mô tô và 184.471 xe máy điện. Tình trạng này không chỉ gây lãng phí thời gian mà còn ảnh hưởng đến năng suất lao động và chất lượng cuộc sống của người dân.

Hạn chế của các bãi đỗ xe truyền thống:

Dự tính tương lai

Gia tăng số lượng phương tiện cá nhân

Trong những năm tới, Việt Nam dự kiến sẽ chứng kiến sự gia tăng đáng kể về số lượng phương tiện cá nhân, đặc biệt là ô tô. Sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, cùng với việc cải thiện thu nhập của người dân và nhu cầu di chuyển ngày càng cao, là những yếu tố chính thúc đẩy xu hướng này. Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, số lượng ô tô cá nhân có thể tăng gấp đôi trong vòng 5-10 năm tới, tạo áp lực lớn lên hạ tầng giao thông và nhu cầu bãi đỗ xe, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM.

Xu hướng phát triển đô thị thông minh

Hà Nội đang triển khai nhiều cơ chế khuyến khích đầu tư cho bãi đỗ xe. Thành phố đã phê duyệt Quy hoạch bến xe và bãi đỗ xe đến năm 2030, với tầm nhìn đến 2050, cùng nhiều chính sách ưu đãi để thu hút nhà đầu tư. Cụ thể, thành phố hỗ trợ 100% tiền thuê đất trong 10 năm đầu, miễn thuế nhập khẩu thiết bị cho dự án bãi đỗ xe, và cho phép sử dụng 30% diện tích sàn ngầm cho dịch vụ thương mại.

Sở Giao thông vận tải Hà Nội cũng đề xuất cho phép bán một số chỗ đỗ xe ngầm sau khi đầu tư, hạn chế đỗ xe tạm thời trong bán kính 500m quanh bãi quy hoạch, và xây dựng cơ chế giá trông giữ xe riêng cho bãi đỗ xã hội hóa. Những chính sách này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư và thúc đẩy sự phát triển của hệ thống bãi đỗ xe theo quy hoạch.

Lợi ích của bãi đỗ xe tự động ở Việt Nam

Tiết kiệm không gian: 

Bằng cách tận dụng chiều cao và công nghệ xếp xe thông minh, hệ thống có thể tăng đáng kể số lượng chỗ đỗ xe trên cùng một diện tích. Ví dụ, một hệ thống đỗ xe thông minh dạng tháp có thể cung cấp 14-16 vị trí đỗ xe trong không gian thông thường chỉ đủ cho 2 xe, nâng cao hiệu suất sử dụng đất lên gấp 6-7 lần.

Thiết kế linh hoạt cho phép lắp đặt ở những khu vực hạn chế. Hệ thống còn có thể tích hợp vào tầng hầm, giải phóng mặt đất cho các mục đích khác. Khả năng mở rộng theo chiều dọc giúp dễ dàng tăng công suất mà không cần thêm diện tích mặt bằng, đáp ứng hiệu quả nhu cầu đỗ xe ngày càng tăng trong đô thị.

Giảm ô nhiễm môi trường

– Giảm khí thải CO2: Bằng cách rút ngắn thời gian tìm chỗ đỗ xe, hệ thống giúp giảm lượng khí thải CO2 từ việc di chuyển không cần thiết.

– Tiết kiệm năng lượng: nhờ vào việc áp dụng công nghệ tiên tiến từ Nhật Bản. Hệ thống đạt được các chứng nhận ISO 9001, 14001 và 28001, đảm bảo tuân thủ 100% tiêu chuẩn an toàn của Nhà nước về thang nâng, thiết kế gara cơ khí và phòng cháy chữa cháy,… Sản phẩm từ XIZI iParking nổi bật với hiệu suất cao và độ bền vượt trội.

– Giảm ô nhiễm tiếng ồn: Hoạt động êm ái, giảm thiểu tiếng ồn so với bãi đỗ xe truyền thống. Đặc biệt loại bãi đỗ xe tự động dạng xếp làn có độ ồn chỉ 60-65dB, thấp hơn mức tối đa 70dB theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiếng ồn QCVN 26:2010/BTNMT

Nâng cao an toàn và bảo mật cho phương tiện: 

Hệ thống đỗ xe hiện đại này tích hợp công nghệ điều khiển thông minh PLC, tạo nên một quy trình vận hành linh hoạt và hiệu quả. XIZI iParking đã nâng tầm an toàn và tiện ích bằng cách trang bị các tính năng tiên tiến như nhận diện xe tự động, kiểm soát truy cập chặt chẽ và hệ thống báo cháy nhạy bén. Đặc biệt, cơ chế an toàn thông minh chỉ cho phép hệ thống hoạt động khi khu vực được xác nhận an toàn, không có sự hiện diện của con người. Những đặc điểm này không chỉ bảo vệ người dùng và phương tiện mà còn nâng cao đáng kể độ tin cậy của toàn bộ hệ thống.

Dự án bãi đỗ xe tự động đầu tiên ở Việt Nam

Hệ thống đỗ xe tự động hoàn toàn đầu tiên: 32 Nguyễn Công Trứ (2012)

• Địa điểm: 32 Nguyễn Công Trứ, Hoàn Kiếm, Hà Nội
• Quy mô: 5 tầng đỗ xe, 4 hệ thống (3 hệ thống đỗ xe Sedan và 1 hệ thống SUV) với tổng sức chứa lên tới 30 xe với diện tích 125m2
• Model: Hệ thống đỗ xe gia đình Dongyang (AJ) Hàn Quốc. Với công nghệ tiên tiến, hệ thống có thể lắp đặt ở mọi địa hình, lắp dỡ, lắp đặt trong thời gian ngắn
• Đơn vị thực hiện: Công ty Cổ phần Việt Chào. Việt Chào cam kết 100% nhập toàn bộ nguyên vật liệu từ nhà máy, dây chuyền máy móc hiện đại, đảm bảo độ an toàn cũng như độ bền cho khách hàng.
• Tiến độ và kế hoạch triển khai: Thời gian thi công và lắp đặt chỉ vỏn vẹn 3 tháng (khởi công vào tháng 4/2012 và khánh thành vào tháng 7/2012)

Kể từ khi đưa vào sử dụng đến nay đã hơn 12 năm, hệ thống đỗ xe vẫn đang đáp ứng tốt nhu cầu của cộng đồng.

Hệ thống đỗ xe bán tự động đầu tiên:  Tháp BIDV (2009)

• Địa điểm: 194 Trần Quang Khải, Hoàn Kiếm, Hà Nội
• Quy mô: Khu vực đỗ xe bao gồm hai tầng hầm và khuôn viên trước sảnh, có khả năng chứa 95 phương tiện trên diện tích 1000m2.
• Model: Hệ thống đỗ xe thông minh dạng xếp hình (Model PSH2) của XIZI- thương hiệu hệ thống đỗ xe thông minh dẫn đầu Trung Quốc.
• Đơn vị thực hiện: Công ty Cổ phần Việt Chào. Là đối tác chiến lược duy nhất của XIZI ở Việt Nam, Việt Chào mang đến cho khách hàng những sản phẩm XIZI chính hãng với chất lượng đảm bảo và giá thành tốt nhất.
• Tiến độ và kế hoạch triển khai: Khánh thành vào năm 2009 và trải qua 15 năm sử dụng, hệ thống đỗ xe thông minh vẫn duy trì được hiệu quả và sự ổn định cao. Việc áp dụng chế độ bảo hành – bảo trì định kỳ đã giúp các thiết bị trong hệ thống hạn chế hư hỏng. Đây là minh chứng cho chất lượng hàng đầu của hệ thống đỗ xe thông minh XIZI do Việt Chào cung cấp.

Giải pháp cho tình trạng thiếu chỗ đỗ xe ở Việt Nam

Khả năng tối ưu hóa không gian của hệ thống

– Tận dụng chiều cao: hệ thống xếp xe theo chiều dọc, tận dụng tối đa không gian trên cao, có thể xây cao tầng tùy thuộc vào quy mô dự án

– Linh hoạt trong thiết kế: tùy chỉnh theo địa hình và kích thước của địa phương. Hệ thống có thể tích hợp với công trình hiện có như tầng hầm, tòa nhà.

Tiềm năng áp dụng tại các khu vực đô thị đông đúc

– Giải pháp cho các thành phố lớn:  Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và các khu vực có mật độ dân số cũng như nhu cầu đỗ xe cao

– Cải thiện mỹ quan đô thị và giảm ùn tắc giao thông: giảm số lượng xe đỗ trên vỉa hè, đường phố. Tăng không gian xanh và khu vực công cộng. Ngoài ra giảm thời gian tìm chỗ đỗ, giảm tình trạng ùn tắc giao thông

Đánh giá 

Lợi ích kinh tế và xã hội của việc ứng dụng bãi đỗ xe tự động ở Việt Nam

– Là chiến lược đầu tư mang lại hiệu quả kinh tế cao (xét trong dài hạn)

– Tiết kiệm & tối ưu diện tích đất tại các khu vực trọng điểm

– Mạng lưới giao thông đường bộ được quy hoạch ổn định, giảm thiểu tình trạng tắc đường

– Nâng cao mỹ quan đô thị xanh – sạch – đẹp

Thách thức trong việc triển khai 

Việc triển khai bãi đỗ xe tự động tại Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức.

– Để xây dựng bãi đỗ xe tự động. Quỹ đất này phải thuộc diện quy hoạch của thành phố làm bài đỗ xe thì mới có thể triển khai. Tiếp đến, đất phải “sạch”, nhưng nếu phải giải phóng mặt bằng nữa thì kinh phí sẽ rất lớn.

– Cơ sở hạ tầng không tương thích, đòi hỏi cải tạo toàn diện

– Các nhà đầu tư lo lắng lợi nhuận dự kiến không đủ hấp dẫn để thu hút đầu tư, bởi kinh phí đầu tư khá lớn nhưng tiền thu về “như muối bỏ biển”

Xem thêm : Bãi đỗ xe tự động ở Miền Bắc

Đề xuất giải pháp để thúc đẩy phát triển bãi đỗ xe tự động ở Việt Nam

– Để thúc đẩy phát triển bãi đỗ xe tự động tại Việt Nam, cần có sự kết hợp giữa chính sách hỗ trợ từ chính phủ và sáng kiến từ khu vực tư nhân. Chính phủ có thể xem xét ưu đãi thuế hoặc trợ cấp cho các dự án hàng triệu đô này.

– Chính phủ cần đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển để tạo ra các giải pháp phù hợp với điều kiện Việt Nam, đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế để học hỏi kinh nghiệm.

– Cuối cùng, một chiến dịch giáo dục và truyền thông về lợi ích của bãi đỗ xe tự động cần phải được triển khai để giúp người dân hiểu rõ hơn về tính tiện lợi, an toàn và tiết kiệm thời gian của hệ thống này